Pôllepraat nummer 80 november 2016

In zijn rubriek 'Museumnieuws' meldt directeur Joop de Jong dat museum Sorgdrager middels een interactieve route meer aandacht aan de Omslagfoto HDK2018-krantbestuurlijke geschiedenis van Ameland wil besteden. Daarvoor worden nu de mogelijkheden gezocht. In de route zullen onder andere de aangelegde oesterbanken in de Ballumerbocht, het galgenpad en het baarhuisje met de grafzerk van de Van Cammingha's worden opgenomen. Het project wordt door Jan Giessen uitgevoerd en er is geld vanuit het Mienskipfuns beschikbaar gesteld. Ook zal er aan het eind van dit jaar een boek over dit project verschijnen. 

Verder schrijft De Jong over de ontwikkelingen rondom het project Buro HDK2018 van Dolph Kessler en Egbarta Veenhuizen. Inmiddels is een HDK2018-krant verschenen die bij alle Amelanders bezorgd is. Hierin staan diverse pilotprojecten voor de komende jaren uitgelegd, zoals een verhalen vertel symposium, een kajakexpositie, diverse lezingen, enz. 

Tot slot kan er gedurende de kunstmaand in museum Sorgdrager werken van de IJslandse schilder Bjarni Skùli Ketilsson en de Amelandse Astrid Nobel bekeken worden. En in museum Swartswoude zijn werken van Annelied van Dijk, Dineke Oosting, Matty de Vries en Kika Wijnhoud te bewonderen. 

 

Winterprogramma

 

In deze Pôllepraat werd ook het winterprogramma van 2016/2017 bekend gemaakt. Op 15 november vindt de presentatie van het Groat Amelander Woa'deboek plaats, op 11 januari volgt een lezing van prof. dr. Louwrens Hacquebord over een onderwerp gerelateerd aan het Hidde Dirks Katjaar 2018 en op 24 maart houdt Alex Ritsema een lezing over 'Ameland als zelfstandig ministaatje, alsmede enkele Amelander legenden in een breder perspectief.' Vanzelfsprekend houden Pieter Jan en Tineke Borsch traditiegetrouw hun printkes kieke-avond die op 17 februari wordt gehouden. 

 

Dagboekfragment over mobilisatie op Ameland in 1939

 

Tijdens de mobilisatie in september 1939 zat de uit Voorburg afkomstige Niek Top bij de kustwacht-zeemilitie en was hij op Ameland Krantenartikel over neergeschoten Duitse dornier boven Ameland in 1939gestationeerd. Hij kwam daar eind augustus ’39 aan en verbleef in hotel Steinvoorte. Samen met vijf andere soldaten hield hij de zee, lucht en telefoonverbinding in de gaten. De Tweede Wereldoorlog stond op het punt uit te breken. Top beschrijft in zijn dagboek hoe de eerste weken van september op Ameland verliepen. Hij beschrijft de routine van eten en wacht houden en vermeldt enkele bijzonderheden. Op 13 september raakte een Duitse watervliegtuig in de 7 mijlzone boven Ameland. Vervolgens sloeg de kustwacht alarm en gingen Nederlandse vliegtuigen naar het watervliegtuig en losten waarschuwingsschoten. Top beschrijft het hele tafereel in zijn dagboek en het heeft grote indruk op hem gemaakt. Uiteindelijk werden vier Duitse soldaten gevangen genomen. Verderop in de Pôllepraat staan het verslag van rijksveldwachter Draaisma uit Nes en een geheim rapport van Henk Top over dit voorval. Draaisma schrijft dat het watervliegtuig defect was en aan het zinken was. De vierkoppige bemanning werden bij aankomst aan land van droge kleren voorzien en in Hotel de Boer ondergebracht. De volgende dag werd de bemanning naar Den Helder overgebracht. Uit het geheime rapport blijkt dat op het strand veel badgasten en nieuwsgierige eilanders rondliepen en zelfs bij de wapens en patronen van de soldaten konden komen. Er was niets met lint afgezet dus kwam het geheel chaotisch over. Uiteindelijk is er relatief weinig publiciteit in de toenmalige kranten over dit incident geweest waarbij de Nederlandse neutraliteit streng door de Duitsers werd geschonden. Klik hier om te lezen hoe het vliegtuig jaren later als wrak werd opgeruimd.

 

 

Dagboek van Johanna Thorbecke-Reeder

 
In dit nummer staat ook het verhaal van Johanna Thorbecke-Reeder (1902-1980). Zij was de vrouw van voormalig huisarts Bert Thorbecke met Stranding van de Malmö boven Ameland in 1928wie ze vanaf 1928 tot 1934 op Ameland woonde. Haar belevenissen op Ameland heeft ze in de jaren 1970 op schrift gesteld en historicus Thijs Gras vat ze samen tot een e-book. Ook zijn ze in de komende nummers van de Pôllepraat te lezen. Gras kreeg de verhalen van de dochter van het echtpaar Thorbecke bij zijn onderzoek naar de gezondheidszorg op Ameland. Mevrouw Thorbecke schreef in 1928 o.a. over de stranding van de Malmö die ze met de Tartar verwarde. Het verhaal over de stranding van het Zweedse houtschip Malmö vormde voor Gras aanleiding tot het doen van historisch onderzoek wat tot het nieuwe boek 'Gestrand, gered, geborgen' geleid heeft. Op basis van zijn onderzoek weet hij precies de punten te noemen waar mevrouw Thorbecke het verhaal zich onjuist herinnert. Dit doet echter niet af aan haar prachtig omschreven verhaal die met de titel 'Schip in nood' in dit nummer te lezen valt. Ook zijn fragmenten van dit verhaal in het boek van Gras opgenomen. 
 
 

Na de oorlog

 
In zijn vaste rubriek beschrijft Ids Polet de periode na de oorlog op Ameland. Ids vertelt over een bezoek aan het strand waarbij de duinen bij Scheltema zo hoog waren dat de gasten de zee niet konden zien. De eigenaar wilde zelfs de duinen laten afgraven om zijn gasten zeezicht te geven. Verder weet hij zich nog te herinneren hoe de regering het zwarte geld uit de oorlog belastte en zodoende briefjes van honderd gulden moesten worden ingeleverd. In het eerste naoorlogse jaar was alles nog op de bon. Veel welvaart was er niet. Voor de verlichting werden batterijen gebruikt. Ook werd er veel clandestien geslacht. 
 
 

Ander nieuws

 
Verder stond in dit nummer nog een artikel over de opening van het bunkermuseum en een kort stukje over de eerste ruilverkaveling van Nederland die 100 jaar geleden bij Ballum plaatsvond.

 

De redactie van de Pôllepraat is altijd op zoek naar kopij. De deadline van het komende nummer is 15 januari 2017.

VRIENDEN WORDEN

Word vriend van Amelander Historie! U ontvangt iedere maand onze historiekrant en krijgt een gratis e-book cadeau! 
 
 

Ontdek alles over Stichting De Ouwe Pôlle

Word vriend van Stichting De Ouwe Pôlle. Bekijk de voordelen:

Word vriend van Stichting 'De Ouwe Pôlle Ameland'. Daarmee steunt u het behoud van het cultuurhistorisch erfgoed op Ameland.

  • Ontvang drie keer per jaar onze magazine Pôllepraat vol verhalen over de Amelander cultuur en geschiedenis
  • Steun onze musea op Ameland: museum Sorgdrager, museum Swartwoude, het bunkermuseum en de cultuurkerk in Nes
  • Met uw bijdrage organiseren wij ieder winter een programma bestaande uit lezingen waaraan u kunt deelnemen
  • Onze stichting heeft een ANBI-status (Algemeen Nut Beogende Instelling)

<<< Meld je aan als vriend van de Ouwe Pôlle >>>