Bakkerij Rijpstra in Nes en ook bakkerijen Algra, Gransbergen en Hofker

Bakker Bote Jan Rijpstra

Het is vrijdagmiddag als ik Bote Jan Rijpstra op zoek in zijn bakkerij. Het geurt naar vers gebakken suikerbrood, een specialiteit. Maar ook de tompoezen liggen klaar om gemaakt te worden.  En zoals u wellicht weet zijn de door hem gemaakte vruchtengebakjes bijzonder lekker. Als ik in Nes kom kan ik de winkeldeur van Rijpstra meestal niet zomaar voorbijlopen.

 De bakkerij is verbazend ruim. In de westelijke helft staan twee grote ovens en een rijskast, de andere kant wordt gebruikt voor het maken van gebak en taarten.

Je kunt je nu niet voorstellen dat er oorspronkelijk aan de noordkant (Kerkplein) een bakkerijtje stond en aan de zuidkant een boerderijtje.  Dit boerderijtje werd ooit afgebroken en op deze plek werd tegen het bestaande bakkerijtje een nieuwe bakkerij gebouwd in 1932.  Uiteindelijk werd rond 1960 beide panden samengevoegd en is het nu helemaal bakkerij al zijn er in het achterste gedeelte nog duidelijk sporen van het woongedeelte te vinden.

Bakkerij Rijpstra te Nes Ameland

Bakkerij Rijpstra

Bote Jan werkt nog samen met zijn neef Tyan Oud in de bakkerij. Maar ook Tyan gaat binnenkort naar de vaste wal en Bote Jan is driftig op zoek naar nieuw personeel. De bakkerij en de winkel zijn niet meer alle dagen van de week in bedrijf of open. Maar dat is, zoals we zullen lezen, vroeger wel anders geweest.

Het is toch merkwaardig dat je met een mts-opleiding elektrotechniek in een bakkerij terecht komt. Maar ook is het weer niet vreemd als je weet dat opa en vader beiden bakker waren en Bote Jan dus het familiebedrijf heeft voortgezet. Natuurlijk hielp hij als kleine jongen met zijn broer Bote al mee in de bakkerij als het druk was. Maar hij had niet verwacht ooit echt bakker te worden toen hij naar de vaste wal ging en de techniek in wilde.

Bote Jan als bezorger in zijn jongensjaren

Bote Jan als bezorger in zijn jongensjaren

 

Maar toen hij op 20-jarige leeftijd het diploma op zak had werkte hij eerst nog een zomer bij zijn vader in de bakkerij en toen, ja toen, kwam ook de liefde de winkeldeur binnen. Jacoba Oud uit Buren en Bote Jan konden het samen goed vinden en ja, waarom zou je weg gaan als je ook op Ameland gelukkig kunt zijn.

Min of meer bij toeval dus bakker en toch het bedrijf voortgezet dat in 1932 was begonnen.  Samen hebben Bote Jan en Jacoba vanaf 1985 de bakkerij en winkel gerund. Met hulp van personeel en in de zomer met vakantiewerkers .

Wanneer Jacoba in 2017 overlijdt moet Bote Jan alleen verder. Met hulp en inzet van familieleden blijft de winkel open. Nu is Bote Jan 68 jaar en is het de vraag wanneer hij stopt.

Omdat de historie van een bedrijf altijd belangrijk is duiken we ook nu weer in het verleden. Verhalen van ouders, grootouders en overgrootouders. Zo’n verhaal over een bakkerij in Nes leidt niet alleen tot momenten waarop het leven goed ging, zoals huwelijken, geboorten, vreugde, blijdschap en soms een nieuw begin. Maar ook gaat het over oorlog, rampzalig verlies, verlies van kinderen, ouders en familieleden, over verdriet een soms zelfs te veel verdriet.

Bote Jan Rijpstra en Tyan Oud in de bakkerij

Bote Jan en Tyan Oud in de bakkerij

Gezin Pieter Rijpstra en Neeltje Bakker

Pieter Rijpstra, zeeman en landbouwer en Neeltje Bakker trouwden op 27 februari 1916. Ze hadden een boerderijtje op de hoek van Heeckerenstraat en Marten Janszenstraat.  Omdat ons verhaal over de bakkerij Rijpstra begint met Bote Rijpstra die van zeeman bakker werd, begint dit verhaal met zijn ouders.

Bote was dus  een zoon van Pieter Rijpstra  (1854 – 1941) en Neeltje Bakker ( 1854 – 1922). Pieter was  dus zeeman man had ook een boerderijtje in Nes. De boerderij stond op de plek waar nu de bakkerij is.

Na een levenloos geboren kindje werd Eelkje geboren in 1882. Zij zou slechts 27 jaar oud worden en we komen haar later nog tegen in dit verhaal.  In 1885 volgde Sipke Pieters die echter maar 2 maanden oud werd, dan Aukje, geboren in 1887 en zij werd slechts 6 jaar oud. Op 26 november 1890 werd “onze” Bote geboren en in 1895 Aukje Anna die later zou trouwen met Karst Hummel.  Hun zoon Jannes kwam tijdens de WO II om het leven in de Barentszee. Tijdens  een gevaarlijk konvooi naar Moermansk werd zijn schip  “Bateau” op 27 maart 1942 getorpedeerd door de Duitsers.

Bote, geboren op 26 november 1890 was aanvankelijk zeeman maar zou later als bakker aan de slag gaan.  Hij was de opa van de huidige bakker Bote Jan Rijpstra in Nes.  Hij trouwde met Aukje van den Brink en daarom gaan we eerst verder met de ouders van deze Aukje:  Jan van den Brink en Dieuwke Pieters IJnsen, want ook dat leidt tot een bijzonder verhaal.

Gezin Jan van den Brink en Dieuwke Pieters IJnsen

Aukje was één van de 6 kinderen die werden geboren in het huwelijk van Jan van den Brink  (1846 – 1935), schoenmaker van beroep en Dieuwke Pieters IJnsen (1855 – 1930).

Johannes Christiaan (1885 – 1960) is de oudste en daarna volgden IJetje (1887 – 1929), Aukje (1889-1970), Pieter (1891-1976) van beroep smid, Jan, zeeman (1892 – 1908) en tenslotte Cornelis (1897 – 1980) die in Grouw als timmerman werkzaam was.

Jan ging in 1908 op 15-jarige leeftijd naar zee en monsterde aan op de ss “Gamma” van rederij Vrachtvaart Maatschappij “Bothnia” (C. Goudriaan en co). Het stoomschip “Gamma” werd gebouwd in 1900 op de werf Wm Gray en co te West Hartlepool. Het schip was op weg naar Madeira toen een deel van de bemanning ziek werd. Er braken, aldus een krant van die tijd, typhyeuse koortsen uit. Het schip onderbrak de reis op de Kaapverdische eilanden waar enkele bemanningsleden blijkbaar werden opgenomen in het ziekenhuis van St. Vincent. Na enkele dagen kon het schip de reis voortzetten alleen Jan kwam te overlijden op zijn eerste en dus enige scheepsreis. Hij laat zijn diepbedroefde ouders en familie achter. Vooral Dieuwke, die ook haar eerste man op zee had verloren, heeft intens verdriet.

ss “Gamma”

Op 1 februari 1917 voer het schip ter hoogte van Fastnet in door de Duitsers aks verboden verklaard gebied. De Duitse onderzeeboot UC.46 hield het schip en dwongen de bemanning het schip te verlaten waarna het met bommen tot zinken werd gebracht. De 21 opvarenden werden na enkele uren uit de sloepen gered door het Nederlandse passagiersschip “Vondel”.

ss Gamma

ss Gamma

Gezin Eeuwe Jans Visser en Dieuwke IJnsen

Dieuwke IJnsen was afkomstig van Hollum en was de weduwe van Eeuwe Jans Visser, zeeman en geboren in 1853. Eeuwe en Dieuwke trouwden op 25 augustus 1875.

Dieuwke IJnsen

Dieuwke IJnsen

Eeuwe was matroos aan boord van de driemaster "Aurora" onder kapitein H.(J.) Visser op de thuisreis van Batavia naar Amsterdam. Op 26 oktober 1876 vertrok de "Aurora" uit Semarang in N.O.-Indië en op 12 november 1876 werd ze voor het laatst gepraaid door de "Rebecca" op 23° ZB en 67° OL en was "Alles wel aan boord", aldus een bericht in het Algemeen Handelsblad van 19 februari 1877. Op 5 januari 1877 spoelde bij Zitzikama, 90 mijl westelijk van Port Elisabeth, enig wrakhout aan en een reddingsboei met het opschrift “Aurora-Amsterdam”. Het wordt mogelijk geacht dat de "Aurora" in aanvaring is gekomen met de "Java" die tegelijkertijd uit Batavia was vertrokken en eveneens als vermist werd opgegeven. Zo zijn vermoedelijk twee schepen met man en muis vergaan. Ook de Amelanders Gerlof Gerbens de Jong, Klaas Tjeerds Beijaard en Tjeerd Dirks Metz waren opvarenden van de "Aurora".

Dieuwke IJnsen bleef achter met haar in 1875 geboren dochter Aaltje. Op  22 december 1876, ongeveer een maand na het overlijden van haar man, beviel ze van haar tweede dochter Sijtske.

Gezin Jan van den Brink en Antje Hendrijks Hofker

Maar ook Jan van den Brink heeft een verdrietig huwelijk achter de rug. Hij was in 1871 getrouwd met Antje Hendriks Hofker (geboren in 1845). Er werden 6 kinderen geboren in dit huwelijk. Johannes het eerste kind, geboren in 1872, werd slechts 4 jaar oud. Daarna verloren Jan en Antje 5 kinderen op zeer jonge leeftijd. Drie dochters, allen Wipke geheten, Hendrik en Johannes Christiaan overleden binnen enkele maanden na de geboorte.  De laaste Wipke en Johannes Christiaan was een tweeling en werden geboren in 1877.  Wipke overleed 3 maanden oud op 24 april, hun moeder Antje op 31 mei en Johannes Christiaan op 11 juni 1877.  Je kunt je nauwlijks voorstellen hoe Jan en Antje dit alles beleefd hebben. Het is een bijna ondraaglijk verdriet geweest.

In 1884 trouwden Jan van den Brink, hij 38 jaar oud en Dieuwke IJnsen, 29 jaar  oud. Voor beiden was het ca 7 jaar geleden dat zij hun geliefde hadden verloren en ze toen een nieuw begin konden maken.

Gezin Bote Rijpstra en Aukje van den Brink

Zoals veel jongens ging ook Bote Rijpstra op jonge leeftijd naar zee. Geboren in 1890 zal dat vermoedelijk  rond 1906 zijn geweest. Toen hij trouwde in 1916 met de toen 26-jarige Aukje was hij 25 jaar

Bote trouwde, 25 jaar oud, op 27 februari 1916  met Aukje van den Brink. Zij was een dochter van Jan van den Brink en Dieuwke Pieters IJnsen. Getuige bij het huwelijk was Douwe Algra, 43 jaar en bakker van beroep. Hij was getrouwd met Eelkje Rijpstra en dus een zwager van Bote.  De andere getuige was Pieter van den Brink, winkelier en broer van Aukje. Bote was van beroep zeeman.

Het zeemansleven voldeed waarschijnlijk niet echt en misschien zal ook Aukje daar invloed hebben gehad wamt ze heeft het altijd erg moeilijk gehad met het verlies van haar broer Jan. Het zal zo rond 1930 zijn geweest, deze crisisjaren waren ook voor zeelieden moeilijk omdat er minder schepen beschikbaar waren, dat hij heeft overwogen wat anders te gaan. Zijn vader vroeg hem wat hij eerder had gedaan. Wel hij had als jongetje wel geholpen in een bakkerij. Nou dan kon je nu ook best wel weer bakker worden meende vader Pieter Rijpstra.

Nadat vader Pieter had gezegd dat Bote wel bakker kon worden werd de daad  bij het woord gevoegd. Omdat het overnemen van de bakkerij van Douwe Algra niet lukte bood vader Pieter aan het boerderijtje af te breken en een nieuwe bakkerij op deze plek te bouwen. En dat gebeurde, de huidige bakkerij en winkel dateren uit 1932 al werd er natuurlijk in de loop der jaren wel het een en ander verbouwd en gemoderniseerd.

Bote en Aukje kregen 5 kinderen:

Eelkje Rijpstra geboren in 1916 en overleden in 1970 bleef ongehuwd.  Haar tweelingzus Jantje zou 42 jaar ouder worden en overleed in 2012. Pieter Rijpstra werd geboren in 1919 en trouwde met Johanna de Boer en verhuisde naar de vaste wal.  Daarna werd op 22 december 1920 Jan geboren die zou trouwen met Betje (Betsie) Elgersma. Tenslotte volgde in 1924 nog een zoon Bote Rijpstra en hij trouwde met Anna (Anneke) Jongboom, afkomstig van Marrum.

Bote overleed, 70  jaar oud, op 11 mei 1961. In zijn overlijdensakte wordt als beroep nog steeds bakker vermeld.

Bakkerij Rijpstra en woning omstreeks 1959

Bakkerij Rijpstra en woning omstreeks 1959

Jan Rijpstra en Betsie Elgersma/ Bote Rijpstra en Anneke Jongboom

We kunnen gevoeglijk aannemen dat Jan en Bote als van jongs af aan in de bakkerij aan de slag zijn gegaan. Geboren in respectievelijk 1920 en 1924 zullen beiden al  voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog als bakker werkzaam zijn geweest.

Jan Rijpstra ten midden van bakkersknechten

Jan Rijpstra ten midden van bakkersknechten

Er is ook nog een fraaie foto van Jan in zijn bakkerskostuum in Winschoten waar hij werkzaam was bij Bakkerij Pot. Heel wat bakkers leerden hun vak door eerst als bakkersknecht bij een bakker aan de vaste wal aan de slag te gaan. Zo was Bote na de oorlog werkzaam bij Bakker Terpstra in Dokkum. Na hun opleiding werkten de beide mannen samen met hun vader in de bakkerij. Deze samenwerking duurde tot halverwege de zestiger jaren.  Daarna heeft Bote enkele jaren als visboer in Hollum gewerkt bij Truida Talma-Woudstra in de Burenlaan. Vervolgens kwam hij terecht in de winkel van Jette Klaassen - van den Brink. Daar werkte hij samen met Johan Metz, die ook nog als bakker bij Rijpstra had gewerkt. In 1977 moest hij dit door hartproblemen helaas vroegtijdig beëindigen.

Jan Rijpstra (links) op jonge leeftijd in Winschoten

Jan Rijpstra (links) op jonge leeftijd in Winschoten

Jan Rijpstra en Betsie Elgersma

Jan Rijpstra en Betje Elgersma kregen 3 kinderen. Een zoon Bote Jan en twee dochters:  Betty en Aukje.   Aukje is getrouwd met Anton Brouwer en zien we  tegenwoordig dikwijls in de winkel. Betty werd dierenarts, is gehuwd en woont in Zeeland.

Aukje in de winkel

Aukje in de winkel

Jan en Betsie bleven werkzaam in de bakkerij, maar  Jan overleed in 1986, 65 jaar oud.   Dat was dus kort nadat in 1985 werd besloten de winkel uit te breiden. Door de aankoop van het pand achter de bakkerij ontstond meer ruimte en konden bakkerij en winkel worden uitgebreid. We kunnen aannemen dat zoon Bote Jan vanaf ongeveer 1973 ook het vak van bakker is gaan uitoefenen. Dit ondanks zijn technische opleiding. Betsie werd 86 jaar en overleed op 23 december 2012.

Zomerdrukte bij bakkerij Rijpstra

Zomerdrukte bij bakkerij Rijpstra

De oude bakkerij van Douwe Algra en later Cees Gransbergen werd rond 1960 aangekocht door de familie Rijpstra. De oven werd verwijderd en het werd een woning waarin oma Aukje van den Brink samen met haar ongehuwde dochter Eelkje woonde. Na het overlijden van oma Aukje vertrok Eelkje voor een aantal jaren naar Groningen waar haar tweelingzus Jantje woonde die was getrouwd met kraanmachinist Klaas Best. Later vestigde het gezin van Klaas Best en Jantje Rijpstra met hun kinderen en ook Eelkje zich op Ameland. Het gezin trok in het  door hun aangekochte huis achter de bakkerij aan het Kerkplein.  Bote Jan zou later de woning weer aankopen waardoor deze bij het bedrijf kon worden gevoegd.

Links Betsie Elgersma, naast haar Eekje Rijpstra en helemaal rechts Aukje van den Brink

Links Betsie Elgersma, naast haar Eekje Rijpstra en helemaal rechts Aukje van den Brink

Bote Jan Rijpstra en Jacoba Oud

Onze Bote Jan wordt geboren op 17 oktober 1953 en deelde tot 2017 zijn leven met de op 25 februari 1952 geboren Jacoba Oud. Helaas kwam vroegtijdig op 2 juli 2017 een einde aan het leven van Jacoba. Bote Jan en Jacoba hadden geen kinderen.

Bote Jan en Tyan Oud bij de oven

Bote Jan en Tyan Oud bij de oven

Bote Jan is nu 68 jaar en al is de winkel niet alle dagen van de week open hij is nog bijzonder actief.  Zolang het voor in de winkel allemaal gaat kun je het achter wel volhouden. Met de inzet van familieleden blijft Bote Jan nog enige tijd doorwerken. Als je vraagt hoe lang nog, kan hij daar geen duidelijk antwoord opgeven. Maar hij wordt dit jaar 69 en heel veel jaren zal de bakkerij niet meer bestaan. Maar Bote Jan oogt nog energiek en enthousiast en wil nog niet echt van ophouden weten.  Hij is op zoek naar een bakkersknecht of nog liever twee. En om met Leendert Nobel uit Ballum te zeggen mensen eten altijd brood, dus heb je altijd werk!

De heerlijke tompoezen liggen klaar om gemaakt te worden

De heerlijke tompoezen liggen klaar om gemaakt te worden

Bakkerij aan het Kerkplein van Douwe Algra en Eelkje Rijpstra

Nu moeten we echt even een sprong terug in de tijd maken.  Eelkje Rijpstra, dochter van Pieter Rijpstra en Neeltje van de Brink, dus een zus van Bote, trouwde op 10 mei 1906 met de van Britsum afkomstige Douwe (Reinders) Algra. Deze Douwe, geboren in 1872, is dan 33 jaar en was op dat moment bakker in Boornbergum. Eelkje werd geboren op 26 november 1882 en was dus 10 jaar jonger. Het gezin woonde de eerste jaren van het huwelijk in Boornbergum waar twee zoons werden geboren. Piet in 1907 werd later kapitein op de grote vaart en trouwde met Aaltje (Alie) Olivier. Een tweede zoon Simon Dirk werd geboren in 1909.  In 1910 verhuisde het gezin naar Ameland. Piet werd bakker in de bakkerij die stond achter het boerderijtje van Piet en Neeltje, dus achter de huidige bakkerij.

Maar het geluk was van korte duur.  Op 11 juli 1910 werd een derde zoon geboren Reinder. Reinder overleed echter na 23 dagen op 1 augustus 1910. Ook moeder Eelke overleefde de geboorte van Reinder niet. Zij overleed 14 dagen later op 16 augustus 1910 slechts 27 jaar oud.

Douwe Algra bleef met zijn beide zoons achter en zette de bakkerij voort.  Piet Algra, trouwde in 1938 met Aaltje Olivier en werd later stuurman en kapitein op de grote vaart. Ze verhuisden naar Den Haag, maar werden na hun overlijden in respectievelijk 1971 en 1980 in Nes begraven.

Ook Simon Dirk ging ook naar zee en werd chef-kok. Hij overleed op 23 maart 1942 te Greenock Renfrewshire in Engeland. Hij werd ernstig verwond door een vleeshaak tijdens zijn werk en overleed in het ziekenhuis. Hij was getrouwd met L.M. Jansen die zich later vestigde in Rotterdam. Vader Douwe Algra maakte dat niet allemaal meer mee. Douwe Algra overleed op 13 maart 1934, 61 jaar oud.  In de overlijdensakte staat als beroep bakker vermeld. De bakkerij wordt verkocht aan Cornelis Ahzwerus Gransbergen

Bakkerij aan het Kerkplein van Cees Gransbergen  en Janke Wiersma

Cees Gransbergen en Janke Wiersma zetten deze bakkerij voort. Zij zijn de ouders van de op het eiland bekende Cor Gransbergen . Cees heette voluit Cornelis Ahzweres Gransbergen. Deze Cees was geboren in Grouw op 7 januari 1896. Hij had twee zussen, Aaffien en Aaltje.

Cees en Janke met personeel en Cor en Hennie voor de bakkerij in Nes.

Cees en Janke met personeel en Cor en Hennie voor de bakkerij in Nes.

(NB. Links staan 2 dames die in de winkel hielpen, rechts de bakkers die in de zomer werden ingezet. Er was flink wat personeel nodig in die jaren. Daartussen in staat opa Cornelis Gransbergen op bezoek bij de familie)

De vader van Cees, ook Cornelis Gransbergen geheten, was commies der Rijksbelastingen en vandaar dat het gezin regelmatig een andere woonplaats had. In ieder geval woonde het gezin in Leeuwarden, Delfzijl, Grouw, Bellingwolde en Marssum. Cornelis was getrouwd met Jantje van der Veen.

Cees was nog maar 14 jaar toen hij bakkersknecht werd in Joure. Daarna werkte hij in Jorwerd maar in 1916 woonde het gezin in Marssum (Menaldumadeel). Ook Cees woonde toen Marssum en was bakker van beroep.

Op 12 mei 1921 verhuisde bijna het hele gezin naar Nes op Ameland. Alleen Aaltje blijft in Leeuwarden waar ze lerares handwerken is. In Nes ging Cees zeer waarschijnlijk ook een zomer als bakker aan de slag.  Een jaar later in 1922 trouwde zijn zus Aaffien Gransbergen met Gabe Scheltema, kooiker van beroep. In de huwelijksakte staat vermeld dat de ouders van Affien dan weer woonachtig zijn in Leeuwarden. Het eerste verblijf op Ameland van Cees Gransbergen was dan ook van korte duur.

Cees was met zijn ouders weer meegegaan naar de vaste wal want hij trouwde op 22 april 1927 in Ternaard (gemeente Westdongeradeel) met Janke Wiersma geboren in 1898 te Hantum. Cees is ook nog bakker in Grouw geweest maar woonde de laatste 6 maanden voor het huwelijk in de gemeente Barradeel waar hij in Baard bakker was.

Het echtpaar kreeg twee kinderen. Cornelis (Cor) in 1928 geboren te Baard, trouwde met Hennie Meijer en Hendrika Jantje (Hennie) geboren in 1931 te Nes en was getrouwd met Jan Barend Nobel. We mogen dus aannemen dat Cees rond 1931 de bakkerij van Douwe Algra heeft overgenomen.  Dit was mede op advies van zijn vader, die het inwoneraantal van Baard zag teruglopen en op Ameland met de opkomende recreatie meer handel zag.

Brood uitventen met paard en wagen.

Brood uitventen met paard en wagen

En zo werd de bakkerij aan het Kerkplein, waar de oven werd gestookt met turf en hout, eigendom van Cees Gransbergen en Janke Wiersma.

Voor “ons huis” met alle personeel rond 1934

Voor “ons huis” met alle personeel rond 1934

Onze Cor Gransbergen heeft wel eens verteld dat hij tijdens de Tweede Wereldoorlog brood naar de Duitse batterij op het Oerd moest brengen. Ook moest er wel in het bos hout gesprokkeld worden voor de oven en broden “gekeerd” worden. Zo hielp Cor al op jonge leeftijd mee in de bakkerij. En toch zou hij geen bakker worden. Het was na de oorlog geen vetpot met 5 bakkers in een dorp. Zijn vader moest om gezondheidsredenen stoppen met de bakkerij in 1951.  In hetzelfde jaar werd de woning aan Groenland 7 gebouwd waar Cees en Janke kwamen te wonen. Het is ook het huis waar later Cor samen met zijn vrouw Hennie Meijer zou gaan wonen.

Cor maakte in 1952 zijn eerste zeereis met een kustvaarder maar dat beviel hem niet erg. Boven Ameland was het stormachtig en werd hij flink zeeziek. Met bemiddeling van burgemeester Walda kreeg Cor een plekje op de walvisvaarder Willem Barentsz en vertrok hij op 22 oktober 1953 van Ameland voor zijn eerste reis naar het Zuidpoolgebied.

Cor maakte vanaf 1953 10 reizen mee waarvan 9 als kok op een walvisjager. Cor overleed op 30 januari 2021. Bekend is zijn boek “Een walvis als boterham” dat in 2018, mede dankzij de inzet van zijn vrouw Hennie, verscheen. Hierin lezen we de wederwaardigheden van Cor Gransbergen in de jaren van de walvisvaart. Cor en Hennie zijn beiden in 2022 overleden.

Brood uit venten

Brood uit venten

Bakkerij Hendrik Hofker en Wipkje Wagenaar (Rixt van Doniastraat)

In het oudste pand van Nes met een fraaie gevel zat voorheen de bakkerij van Hendrik Hofker. Hendrik geboren in 1872 was eerst ook zeeman van beroep en werd later bakker. Toen Hendrik trouwde in 1898 met Wipke Wagenaar was hij zeeman en ook bij de geboorte van zijn jongste dochter Jacoba in 1909 was hij als zeeman afwezig. Maar toen zijn zoon Eeltje in 1927 in het huwelijk trad met Sjoukje de Jong was hij bakker van beroep.  Je ziet dus dat niet alleen Bote Rijpstra van zeeman bakker is geworden. Ook Hendrik zal waarschijnlijk in de crisisjaren (1929 – 1939) gekozen hebben voor een nieuw beroep.

Bakkerij Hofker in oudste huis van Nes

Hendrik en Wipkje kregen 5 kinderen maar helaas overleden er 2 op zeer jonge leeftijd. Een eerste Eeltje geboren in 1899 mocht slechts 20 maanden oud worden en Gerrit Johannes geboren in 1906 werd 4 maanden. In 1902 werd een tweede Eeltje geboren, in 1903 Metje, zij zou trouwen met Dirk de Boer en zoals al gemeld in 1909 Jacoba (Coba). Zoon Eeltje geboren in 1902 heeft het bedrijf later voortgezet tot omstreeks 1958.  Eeltje overleed in 1979 zijn vrouw Sjoukje in 1996. De winkel zat in een aanbouw van het pand aan de noordzijde. Toen Eeltje was gestopt met het bakken van brood werd Jan Rijpstra leverancier van brood en bakkerswaren welke Eeltje in zijn winkel verkocht. Er is nog een fraaie foto waar op we zien dat Jan Rijpstra met een mand de winkel binnen gaat.

Jan Rijpstra brengt brood bij bakkerij Hofker.

Jan Rijpstra brengt brood bij bakkerij Hofker

 

Geschreven door Jan J. de Vries 

Met dank aan Bote Jan Rijpstra, familie Rijpstra en Hennie Gransbergen.

Verhalen

100-jarig bestaan nieuwe rooms-katholieke kerkhof (1914-2014)

“MIDDEN IN HET LEVEN STAAN WIJ IN DE DOOD” Nadat in 1878  de nieuwe r.k. kerk van bouwmeester Pierre Cuypers en bouwpastoor Otgerus Scholten aan de weg naar Buren gereed gekomen was, lag het in 1847 aangelegde en door pastoor Westers ingewijde kerkhof aan de Ballumerweg verder van de kerk...
Lees meer

De opkomst en groei van het Noordzeebad op Ameland (1)

Het zwemmen in zee of rivier werd tot de achttiende eeuw door gegoede burgers als een onzedelijk volksvermaak beschouwd. Geleidelijk ontstond echter ook een andere badpraktijk. Artsen, hygiënisten en moralisten liepen voorop om het verband tussen wind, lucht, zee, golven, strand en duinen aan te...
Lees meer

Vlag wappert ruim drie eeuwen over Ameland

Overal op Ameland wappert de vlag van het eiland. Meestal is er wel een bries die ervoor zorgt dat goed te zien is, wat er allemaal op te zien is. Het oudste spoor van de Amelander vlag is ruim drie eeuwen oud. Al die tijd is zij niet even uitbundig gebruikt. Zij raakte een tijdlang in...
Lees meer

De Keeg op Ameland

Een stukje ontwikkelingsgeschiedenis van het gebied rondom de Slenk.  Op vrijdag 21 augustus 2009 kregen de leden van de LTO afdeling Ameland de mogelijkheid, om onder de deskundige leiding van Jefrey Huizinga van Staatsbosbeheer, een excursie door natuurontwikkelingsgebied De Keeg mee te...
Lees meer

De negentiende eeuwse schilder Gerrit Postma

Hoe een op Ameland geboren weesjongen een succesvol kunstenaar en “miljonair” werd Nog niet zo lang geleden ontving ik van Dolph Kessler een mooi geschenk. Het zijn twee boeken, die het kunstenaarsleven beschrijven van de op Ameland geboren schilder Gerrit Postma (1819 - 1894).  Menig...
Lees meer

Het naoorlogse woningtekort op Ameland

Na de Tweede Wereldoorlog was er een groot woningtekort in Nederland. De vraag naar woningen was zo groot dat door de Rijksoverheid maatregelen werden genomen om de schaarse bouwmaterialen over het land te verdelen. Er werden contigenten woningen toegekend aan verschillende regio’s. Met name in het...
Lees meer

Hoe vier Amelander zeelieden omkwamen in de Tweede Wereldoorlog

Deze keer gaan we vertellen over een viertal Hollumers die tijdens de Tweede Wereldoorlog niet alleen binnen een tijdsbestek van 3 maanden op zee omkwamen, maar ook door nauwe familiebanden met elkaar verwant waren. Jan de Vries, Jan Engels, Douwe Sparrius en Douwe Visser waren allen op...
Lees meer

Koninklijk bezoek aan Ameland in 1925

Op 7 en 8 september 1925 brachten koningin Wilhelmina, prins Hendrik en prinses Juliana een kort bezoek aan Ameland. Over dit bezoek is in de Leeuwarder Courant van dinsdag 8 september 1925 een gedetailleerd verslag te lezen. Het geeft een goed beeld van hoe ons eiland de koninklijke familie...
Lees meer

Politieambtenaren tijdens de Tweede Wereldoorlog op Ameland

Twee politiemensen fietsen over de weg van Ballum naar Hollum. Voor de tijd van het jaar is het redelijk weer. Die ochtend zijn ze samen vertrokken voor een algemene surveillance. Een van de twee heet Teaije van der Made en is als Ríjksveldwachter op Ameland gekomen. Hij is geboren op 25 september...
Lees meer

Bauke Baukema (1896-1961)

Bauke Baukema werd geboren op 17 januari 1896 te Bolsward en is een zoon van: Pieter (Baukes) Baukema en Elisabeth Terpstra. Pieter Baukes Baukema is een zoon van Bauke Baukema en Wytske Deinum, geboren op 4 september 1870 en  is op 30 april 1892 getrouwd met Elisabeth (Wypkes) Terpstra. Ze...
Lees meer

Ontdek alles over Stichting De Ouwe Pôlle

Word vriend van Stichting De Ouwe Pôlle. Bekijk de voordelen:

Word vriend van Stichting 'De Ouwe Pôlle Ameland'. Daarmee steunt u het behoud van het cultuurhistorisch erfgoed op Ameland.

  • Ontvang drie keer per jaar onze magazine Pôllepraat vol verhalen over de Amelander cultuur en geschiedenis
  • Steun onze musea op Ameland: museum Sorgdrager, museum Swartwoude, het bunkermuseum en de cultuurkerk in Nes
  • Met uw bijdrage organiseren wij ieder winter een programma bestaande uit lezingen waaraan u kunt deelnemen
  • Onze stichting heeft een ANBI-status (Algemeen Nut Beogende Instelling)

<<< Meld je aan als vriend van de Ouwe Pôlle >>>