Eendenkooi op Ameland
De eendenkooi aan het einde van de Kooiweg direct buiten Buren is de enige nog overgebleven en in werking zijnde eendenkooi op Ameland. De eendenkooi stamt uit de tijd van de Nasssau’s zo rond 1705.
Amalia van Anholt-Dessau
Vandaar de naam ‘Nassaukooi’. Amalia van Anholt-Dessau nam in deze periode tijdelijk de zaken waar voor haar nog onvolwassen zoon Johan Willem Friso. Johan Willem Friso hield van oesters en gebraden eend. Amalia van Anholt-Dessau gaf opdracht tot het aanleggen van deze kooi en het bijbehorende kooihuis. De plek waar het huis en de kooi is gevestigd heet ‘de Kooiplaats’. De gevangen eenden die niet nodig waren voor eigen consumptie werden verkocht aan welgestelde families in Holland. Dit leverde de familie Nassau de nodige inkomsten op. Met onderbreking van de Franse bezetting (1795-1813) is deze eendenkooi in het bezit van deze familie gebleven. Rond 1900 werd de kooi eigendom van diverse aandeelhouders die de winsten onder elkaar verdeelden. Vooral de wintertalingen werden gevangen. Sinds 1949 is W.J. Kiewied eigenaar van de 'Naussau kooi'. Diens zoon Walter Kiewied is sinds 1981 eigenaar van de kooi.
Nederlandse uitvinding
De eendenkooi is een Nederlandse uitvinding. De verschillende soorten eenden werden met name in de herfst en de winter gevangen. De eenden die na een drukke nacht van voedsel zoeken hun rust zochten in het zoete water van de vangplas van de eendenkooi werden nadien met voer naar de vangpijp gelokt. Afhankelijk van de windrichting bepaalde de kooiker welke vangpijp werd gebruikt. Met behulp van het kooikershondje lokte de kooiker de eenden in de val en werden ze nadien klaar gemaakt voor consumptie.
Rust
Om de eenden te kunnen vangen is absolute rust noodzakelijk rond de kooi. De kooiker had een ‘afpalingsrecht’. Dit betekende dat hij in een cirkel van ongeveer 1000 meter stilte mocht eisen. Dit werd met behulp van borden aangegeven.
Erfpalingsrecht
Op gezette tijden worden er demonstraties gegeven door de huidige kooiker om een indruk te geven hoe dit vak vroeger werd uitgeoefend. Nog steeds geldt in een straal van 1000 het afpalingsrecht rond de Nassaukooi.