Op zoek naar Klaaske
Mijmeringen en wetenswaardigheden bij een foto, gevonden op de internetsite van Oud Amelandt
Door Lia Hoekstra
Klaaske Freerks van der Laag (1851-1893)
Hun namen raken in de vergetelheid, de mensen van weleer op de oude foto zijn:
Siebe Visser - Douwe Sijke - Risje - Gosse Dirkje - Klaaske van der Laag - Douwe Appelman
Het contrast tussen de oude boerenvrouwen in het zwart gekleed, met een kaperke1 op het hoofd en de jonge vrouw rechts op de foto is groot. Haar gezicht is ernstig. Ingetogen ogen, brede jukbeenderen, dik opgestoken donkerblond haar, het zijn deze uiterlijkheden die herkenbaar zijn in onze familie. De boer rechts op de foto leunt op zijn spitvork, hij heeft de grond omgewoeld, de vrouwen zitten op hun knieën en rooien de aardappelen van het land. De eepelkörf2 staat voor de jonge vrouw, het kleine jongetje links leunt op de schouder van Oate3 en kijkt mee. Door de sterke familietrekken zijn wij in de veronderstelling dat de jonge vrouw onze Klaaske Freerks van der Laag moet zijn. Zij is echter Klaaske Drieuwes van der Laag (geb. 11-05-1896). Deze Klaaske is een nicht, vernoemd naar haar jong overleden tante Klaaske Freerks.
Een nagelaten fotoalbum met vergeelde foto’s brengt meer duidelijkheid. Een jonge vrouw in boerenkleding, met lange rok in gestreept flanel, kijkt ongemakkelijk in de camera. Haar houding is geposeerd, met een hand onder de kin en in de andere hand een boek. Toen de foto werd genomen vermoedde zij nog niet het zware leven dat haar te wachten stond. Ze kijkt verwachtingsvol in de camera. De omstandigheden waarin zij leeft zijn moeilijk. Desondanks straalt zij bescheidenheid en kracht uit. Zij is onze Oermoeder, Klaaske Freerks van der Laag.
Klaaske Freerks werd geboren op 17-10-1851 in Ballum als dochter van Freerk Klazes van der Laag en Antke Jans Roep Zij groeide op in een tijd van armoede en de overlevering vertelt ons weinig over haar jonge jaren.. Op 28-jarige leeftijd trouwde zij met Jan Jansz Visser, uit dit huwelijk werden drie kinderen geboren: Maria Visser, Anna Visser en Jan Visser. Volgens de analen is Jan Janz overleden op 08-10-1886. De jonge weduwe moest het alleen verder zien te rooien tot 16-05-1888. Toen trouwde zij met Rinze van der Meij uit Ballum, weduwnaar van Tietje Ruijgh, vader van Ybeltje van der Meij en Pieter van der Meij. Door dit huwelijk konden de vijf kinderen weer in gezinsverband opgroeien. Met Rinze kreeg Klaaske nog drie kinderen: Freerk van der Meij, Hieke van der Meij en Douwe van der Meij. Kort na de geboorte van Douwe is Klaaske op 41-jarige leeftijd overleden op 05-09-1893.
Hoe het toen verder ging met het moederloze gezin is nauwelijks bekend, wel weten we dat de tweejarige Hieke werd ondergebracht bij wethouder Gerrit Dokter en zijn vrouw Antje in Hollum, tot haar huwelijk met Cornelis Montes Visser. Zij waren mijn oma en opa.
-----------------------------------------------
1kaperke = klederdrachtmutsje
2eepelkörf = mand voor aardappelen
3oate = grootmoeder, de oudere
Met dank aan Pieter Jan & Tineke Borsch