Oud-walvisvaarder Cor Gransbergen komt met boek vol herinneringen
‘Een walvis als boterham.’ Onder deze titel schreven Cor en Hennie Gransbergen uit Nes een boek over de belevenissen van Cor (89) op de walvisvaart. In de naoorlogse jaren voer hij mee in de vloot van de Willem Barendsz om op walvisjacht te gaan. De titel refereert aan het gegeven dat de walvisjacht voor veel eilanders en inwoners van Noordoost Friesland een middel was om een boterham te verdienen. Ruim dertig Amelanders, van wie een aantal nog leeft, maakten een of meer reizen naar de Zuidpool.
De margarine-industrie in Nederland had na de oorlog grote behoefte aan oliën en vetten. Walvissen konden daarin voorzien. 
Jaar op jaar voer het fabriekschip Willem Barendsz voor enkele maanden naar de zuidelijke oceaan. In de vloot voer een aantal zogenoemde 'jagers' mee, kleinere schepen met een harpoenkanon op de boeg.
Over deze periode zijn verschillende boeken geschreven, maar nooit eerder zo persoonlijk en vanuit het perspectief van een bemanningslid zonder officiersrang. Cor Gransbergen voer tien seizoenen mee in de vloot van de Willem Barendsz, het langst als kok op een van de jagers.
Voor dit boek bewerkte Hennie Gransbergen, de vrouw van Cor, brieven, notities en herinneringen van haar man. Een klus van jaren. Het resultaat is een boek van 172 pagina's waarin in bijna 70 korte hoofdstukken over het dagelijks leven aan boord van de schepen wordt verteld. Dat gebeurt met veel humor, maar kritiek op de rederij wordt niet geschuwd. Emeritus hoogleraar arctische geschiedenis Louwrens Haquebord plaatst in het voorwoord de naoorlogse walvisvaart in perspectief. Amelanders Wim en Mark Kiewiet maakten de illustraties.
De aanleiding voor Cor en Hennie Gransbergen om dit boek te schrijven was het terughalen van een deel van de Nederlandse geschiedenis, zodat ook kinderen en kleinkinderen van de duizenden Nederlanders die op walvisjacht gingen kunnen lezen wat hun vaders en grootvaders bezielde om enkele maanden in barre omstandigheden hun brood te verdienen.
Een drama bij Madagaskar, waarbij door toedoen van walvisjagers orka's de kans kregen jonge walvissen te verscheuren en de zee bloedrood kleurde, was voor Gransbergen aanleiding om te stoppen. Sindsdien is hij een fervent tegenstander van de walvisjacht.
‘Een walvis als boterham’ is uitgegeven door de stichting Amelander Musea en de stichting Ouwe Pôlle Ameland. In het kader van Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 worden op Ameland allerlei culturele activiteiten georganiseerd rond het thema Hidde Dirks Kat en de walvisvaart. In alle musea worden dit seizoen exposities ingericht over dit thema. In het Sorgdragermuseum wordt in een audiovisuele presentatie de dramatisch verlopen reis van de vroegere Amelander walvisvaarder Hidde Dirks Kat uitgebeeld.
Live de boekpresentatie van 'Een Walvis als boterham' van Cor Gransbergen. #Periscope https://t.co/ZaFHS0scfw
— Amelander Historie (@AmelandHistorie) 16 maart 2018