Ontmoeting van Jan de Jong met paus Pius X in 1908
Deze keer een verhaaltje uit de tijd van het zogenaamde Rijke Roomse leven. De tijd dat pausen en bisschoppen nog macht en gezag ontleden aan hun ambt. Dit in tegenstelling tot vandaag de dag waarbij gezag op persoonlijke titel verdiend moet worden.
De Amelander Jan de Jong, de latere kardinaal, studeerde na zijn priesterwijding van 1908 tot 1913 in Rome. Vrijwel maandelijks ging er een brief naar zijn vader Jan die bakker was in Nes. Die brieven werden vaak voorgelezen aan pastoor Scholten en zijn huishoudster Marijke maar ook aan de ooms en tantes in Nes en Buren. Voor hen waren het vaak verhalen van een wereld die ver uit hun gezichtsveld lagen. De meesten waren weinig of niet bereisd. De brieven gaan over reisverhalen en beschrijvingen van het leven in de eeuwige stad Rome. Uiteraard vanuit het toenmalige Roomse gedachtengoed en gebruik.
De volgende paragraaf gaat over het 50-jarig priesterfeest van de toenmalige Paus Pius X. Paus van 1903 tot 1914. Hij kwam uit een heel arme familie. Hij zei zelf:"Ik ben arm geboren, heb arm geleefd en wil vooral arm sterven." Onder het katholieke volk was deze paus zeer geliefd en onder zijn pontificaat groeide o.a. in Nederland het aantal katholieken zeer sterk.
Foto boven: Jan de Jong (1885-1955). Foto links: Brief uit Rome. J.J. de Jong, Nes op Ameland, Olanda was genoeg om op de bestemming te komen.
Brief 21 november 1908 van Jan de Jong
.... plechtig weerklinken de zilveren bazuinen en daar verschijnt de Paus op een prachtige draagstoel en in vol ornaat, boven allen verheven. wat men dan gevoelt als men daar den plaatsbekleder van Christus ziet, kan ik niet beschrijven. Allen zou zijn begeestering uit willen roepen, en ook het volk. Vroeger riep het volk ook - Evviva Papa- leve de paus, maar dat is door Pius X verboden, als niet passend aan de kerk. Maar allen wuiven met de zakdoeken. De Paus strekt zegenend zijn handen naar beide zijden uit. de Paus had een weinig droevige maar toch goedige uitdrukking. Zijn uiterlijk is zeer gezond. Tussen die vurige menigte gaat de Paus door. In het priesterkoor wordt zijn misgewaad aangetrokken. Het altaar waar Hij de H.Mis leest, is meer midden in de kerk, boven het graf van den H. Petrus, waar de Paus alleen mag lezen. Hij staat met het gezicht naar de mensen toe. Zeer stichtelijk en godvruchtig verrichtte hij de H. handeling.
Na de H.Mis nog een zeer verheffende plechtigheid. Alle bisschoppen en kardinalen schrijden gemijterd voort tot het midden der kerk daar nemen ze hun mijter af en knielen neer en de Paus, staande op zijn hoge draagstoel zegent hen allen. Dan gaat hij weer zegenend door de kerk terug. Op het eind was de begeestering nog groter, van verschillende kanten hoorde men roepen- Leve de Paus- , maar ik zag zelf toen dat in zijn nabijheid geroepen werd dat hij streng naar die kant keek en den vinger op den mond legde. ´S avonds luidden alle klokken van de stad Rome 400 kerken en was er illuminatie. Dat was ook mooi maar vooral mooi was de electrische verlichting van de grote koepels van sommige kerken. Daar kunt gij geen denkbeeld van vormen.....
Links: Twee dagen later werd Jan de Jong in een persoonlijke audiëntie ontvangen door de paus, samen met nog 25 studenten. Hij kocht daarna de linker medaille voor thuis. Rechts: Tientallen brieven uit Rome
Met dank aan Anne de Jong