Vliegtuigcrashes op Ameland tijdens de Tweede Wereldoorlog (1)

Het stranden van de Dornier Do 18D M2+LK

Op 13 september 1939 steeg van de Duitse watervliegtuigbasis op het Duitse eiland Norderney de Dornier Do 18D M2+LK van de 2e Staffel van de Küstenfliegergruppe 106, op voor een verkenningsvlucht naar de Engelse zuidkust. Tijdens de vlucht kreeg het toestel problemen met de radioverbinding en brak de vlucht af. Op de terugtocht ving het toestel een bericht op van een Duits watervliegtuig van het type Heinkel He 115, dat zij een Nederlands vliegtuig hadden neergeschoten en nu hulp nodig hadden. Hierop zette de Dornier koers naar Ameland om te zien of zij hulp konden bieden. Ter hoogte van Ameland nam de bemanning van de Dornier een op zee drijvende Fokker waar. Volgens één van de bemanningsleden zagen zij, op dat moment nog personen op de Fokker zitten. Hierop besloten zij te landen. 

Bij de landing in de nogal ruwe zee sloeg de romp van de vliegboot lek. De vliegboot begon water te maken. Het gelukte de bemanning om de gaten gedeeltelijk te dichten. Men heeft toen met lichtsignalen naar de Heinkel geseind dat men zelf averij had opgelopen en dat men geen hulp kon bieden. Door de gaten in de romp was het niet meer mogelijk om op te stijgen. De bemanning probeerde toen om varend over zee met de vliegboot buiten de territoriale wateren van Nederland te komen. Tijdens die poging werd de vliegboot aangevallen door meerdere Nederlandse vliegtuigen, hierdoor werd de romp nog verder beschadigd en raakte de voorste motor beschadigd. Toen duidelijk werd dat het niet meer mogelijk was om met de vliegboot richting Duitsland te varen werd koers gezet naar de kust van Ameland.

 

Het gebeuren met de vliegboot werd ook opgemerkt op het strand van Ameland. Twee op het strand aanwezige militairen, hoorden een soort geronk. Zij dachten eerst dat het geluid van een motorfiets was, en schonken er verder geen aandacht meer aan. Totdat zij in de verte een watervliegtuig ontdekten, deinend op de golven. Met behulp van een verrekijker werd de nationaliteit van het vliegtuig ontdekt. Toen men zag dat het een Duits toestel betrof werden onmiddellijk de juiste instanties ingelicht. Binnen 10 minuten verscheen een Nederlands vliegtuig dat boven de vliegboot bleef rondcirkelen. Bij ieder poging van de Duitse vliegboot om weg te komen vuurde het Nederlandse vliegtuig een salvo voor de boeg van het Duitse vliegtuig. Het Nederlandse vliegtuig werd even later bijgestaan door nog vijf Nederlandse vliegtuigen. Toen op het laatst nog een Nederlands watervliegtuig verscheen gaf de Duitse bemanning het op. De bemanning stapte in een rubberboot en voer naar de kust waar zij werden opgewacht door op Ameland gestationeerde soldaten.

 

Uit de gesprekken met de leden van de Duitse bemanning bleek dat zij in de veronderstelling waren dat het Engelse toestellen waren, die boven hen rond cirkelden. Later werd geprobeerd om de vliegboot op het droge te trekken nadat eerst door twee marineofficieren de boordwapens van het vliegtuig waren verwijderd. Tijdens de poging om de vliegboot op het droge te trekken werden er twee Duitse toestellen ontdekt. Die bleven aan de horizon rond cirkelen. De soldaten schonken geen aandacht aan die twee Duitse vliegtuigen omdat zij te druk waren met het bergen van de gestrande Dornier. Toen de Nederlandse vliegtuigen waren verdwenen, vloog één der Duitse toestellen op een hoogte van ongeveer 40 meter over de Dornier heen, de soldaten en de omstanders werden volledig verrast door het Duitse vliegtuig. Slechts enkele soldaten vuurden op het Duitse toestel. De Duitse bemanning werd de volgende dag overgebracht naar Den Helder en enkele dagen daarna naar Fort Spijkerboor. Op 12 mei 1940 werd de bemanning overgebracht naar Engeland. Na internering in Engeland is de bemanning overgebracht naar Canada en verbleef de rest van de oorlog, 7 jaar 3 maanden en 18 dagen in een krijgsgevangenkamp.

 

De bemanning van de Do 18 bestond uit de volgende personen:

Lt.z.S. Horst Rust, commandant

Fw. Otto Radons, piloot

Funkmaat Hans Zieschang, telegrafist/hulpwaarnemer

Uffz. Otto Schenk, boordwerktuigkundige

 

De Dornier heeft 45 jaar op het strand van Ameland gelegen. In de oorlog is de vleugel en de motor verwijderd, de rest van het vliegtuig zakte steeds verder in het zand weg. Soms na een storm spoelden de resten van het vliegtuig vrij van zand, om met de volgende storm weer te verdwijnen onder het zand. In 1984 heeft een ijzerhandelaar de resten van het vliegtuig opgegraven en verkocht.

De resten van de Dornier Do 18 tussen paal 16.6 en 16.8. (Foto: Jaap Woortman, juli 1971).

 

Met dank aan Gerlof Molenaar

 

 

VRIENDEN WORDEN

Word vriend van Amelander Historie! U ontvangt iedere maand onze historiekrant en krijgt een gratis e-book cadeau! 
 
 
 

Ontdek alles over Stichting De Ouwe Pôlle

Word vriend van Stichting De Ouwe Pôlle en mis niets meer van de Amelander cultuur!

Word vriend van Stichting 'De Ouwe Pôlle Ameland'. Daarmee steunt u het behoud van het cultuurhistorisch erfgoed op Ameland.

  • Ontvang drie keer per jaar onze magazine Pôllepraat vol verhalen over de Amelander cultuur en geschiedenis
  • Steun onze musea op Ameland: museum Sorgdrager, museum Swartwoude, het bunkermuseum en de cultuurkerk in Nes
  • Met uw bijdrage organiseren wij ieder winter een programma bestaande uit lezingen waaraan u kunt deelnemen
  • Onze stichting heeft een ANBI-status (Algemeen Nut Beogende Instelling)

<<< Meld je aan als vriend van de Ouwe Pôlle >>>